これまで1950年代に使用されたベトナム人民軍の士官用制帽を現物で確認することは極めて稀でした。写真に摂られたものもそれほど多くはなく、仮にあったとしても不鮮明なものばかりで帽子の素材等に関するディテールやその出自(ベトナムせいなのか否か)などの手がかりが得にくい状態でした。その理由として、士官用制帽そのものの流通量が40年代から50年代は極めて少なかったこと、そして、当時の北ベトナムの経済状況ではおそらく自ら生産する能力があまりなかったためではないかと思われます。抗仏戦争時の人民軍の装備を見てもわかるように、軍服はフランス軍などから奪取したものや自前の調達、そして、地域住民からのカンパ、提供に依拠していたわけですから、制帽が普及しなかった背景もうなづくことができます。少ないとはいえ、一般的な軍人が着用する制帽を見ると、どうやら記念撮影や表舞台での正装などの必要から、誰かのものを借りてきて被ったのではないかと推測されます。
それではとくに50年代の制帽はどこからやってきたのか、その出自を考えると、おそらく中国共産党からの援助の一環として、当時の人民解放軍が使用していた「五五式」が提供されたのではないかと考える向きがあります。これについてはベトナム現地で確証を得たわけではありませんが、上述のような経済状況以外に、中国からの支援関係を考慮すると妥当性が高いことのように思われます。むろん、顎ひもや耳章などはベトナム仕様に切り替えたと思いますが、帽子本体は中国の五五式のそれと極めて近似していることがわかります。
下の2枚の写真、つまり、やや左下をうつむき加減の上尉（ないし時期によっては大尉）の写真と、5名の女性の写真は、五五式である可能性が高いので掲載しました。前者は現地で購入した個人の証明書用の写真です。女性たちの写真はその中の生存者の一人に直接会った際に複写してもらったものです。5名の女性は抗仏戦争に参加し、56～57年ごろに北京に招待されたため記念撮影したとのことでした。いづれもトップにふくよかな丸みがある点が特徴です。
今回はその五五式（尉官用）を中国から取り寄せ、帽章などはベトナムのものを着装して比較してみました。残念ながらベトナムでは軍関係の博物館でも現物がないので、こうして自ら検証する以外に今のところ手だてがありません。ご参考にしていただきたいと思います。
Đây là mũ kepi thập niên 50 do Trung Cộng viện trợ cho Việt nam. Kiểu mũ này được gọi K58 tại Trung quốc vì từ năm 1955 Trung Quốc bắt đầu áp dụng kiểu quân trang mới, tức là có những phân loại giữa các cấp rõ rệt hơn trước. Mũ trên màn hình là dành cho cấp úy. Nếu là cấp tá trở lên thì chất vải và một số chất liệu cao cấp hơn. Theo một nhà sưu tập mũ tại Nhật bình luận rằng K58 của TQ đã làm ảnh hưởng rất nhiều đến tạo kiểu mẫu về quân trang của các nước cộng sản như chính quyền miền bắc Việt nam thời đó và Bắc Triều tiên v.v…nhà sưu tập trên cũng khẳng định rằng họ đã nhìn thấy mũ k55 trên những bức ảnh của sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam vào thập niên 50. Rất tiếc là kiểu mũ thập niên 50 VN khó kiếm tại VN cho nên chúng ta chỉ nhìn thấy những bức ảnh tư liệu thôi. Thậm chí vào Viện bảo tang lịch sử quân sự (Bảo tang Quân đội trước đây) tại Hà Nội cũng không có trình bày. Vì vậy buộc phải sưu tầm từ Trung Quốc(bây giờ ở TQ không còn nhiều) và cài lại thêm quân hiệu của VN để mô phỏng lại đúng kiể mũ thời thập niên 50 tại Việt nam.
Dưới đây là ảnh tham khảo lấy trên mạng chung.
Ngoài ra xin giới thiệu thêm mũ kepi của Quân Liên Xô cùng thời đó. Kiểu hình dáng mũ vẫn có những nét chung vì có lẽ TQ hồi đó áp dụng mô hình Liên Xô trong lĩnh vực quân trang.
So sánh tem dán phía trong mũ. Bên trái là mũ “thập niên 50”, bên phải là mũ của Liên Xô thập niên 70-80. Hình dáng và màu sắc tem hầu như giống nhau.
LOVE VIETNAM 